De dictatuur. Wie is de dictator?

(longread, 2604 woorden, ± 12 minuten leestijd)

Een dictatuur is het tegenovergestelde van een democratie. Een democratie wordt gekenmerkt door vrijheid van meningsuiting, rechtmatig politie-optreden, een onafhankelijke rechtspraak, onafhankelijke media en vrije verkiezingen. In een dictatuur is er geen vrijheid van meningsuiting, heerst er willekeur in het optreden van politie, is justitie afhankelijk van de machthebbers, worden de media gemanipuleerd en zijn oppositiepartijen verboden. We hebben gezien dat Nederland alle kenmerken van een dictatuur heeft. Dat leidt tot de vraag: wie is nu eigenlijk de dictator?

Over leven

Wat is leven? Mijn biologieschrift van klas IV begint met de kenmerken van het leven:

• Stofwisseling: voeding, ademhaling, uitscheiding.
• Georganiseerde bouw: cellen, weefsels, organen.
• Reproduktievermogen = voortplanting.
• Groei.
• Reactie op stimuli uit de omgeving.
• Beweging.

Evolutie van woorden en ideeën

In de evolutie van soorten is het reproductiesucces bepalend. Het succes qua reproductie wordt bepaald door overleving van individuen en door de voortplanting. Het een is zinloos zonder het ander. Het reproductiesucces is niet alleen afhankelijk van de eigenschappen die de leden van de soort hebben, maar die eigenschappen moet je in het licht zien van de concurrentie en van de omstandigheden. Deze twee principes van evolutie – concurrentie en omstandigheden – zijn ook van toepassing op andere zaken dan genen. Neem bijvoorbeeld woorden. Woorden worden gebruikt door mensen, die ze daarmee overdragen op andere mensen en op volgende generaties. Veel woorden blijven eeuwenlang in gebruik, sommige zelfs ongewijzigd, andere woorden raken na verloop van tijd in onbruik, ze sterven dus uit. Gesproken woorden hebben geen fysieke basis, je kunt ze niet aanwijzen. Woorden zijn interpretaties die wij maken van bepaalde fysieke patronen: geluidspatronen in het geval van gesproken woorden, lichtpatronen in het geval van geschreven woorden. Zo’n fysieke basis zoals genen die hebben is geen voorwaarde voor evolutie. Als we in staat zijn om een eenduidige interpretatie te geven van wat een woord is, dan zien we vervolgens dat de principes van evolutie op onze interpretaties van toepassing zijn.

Evolutionaire tijdlijn

De evolutie van het leven op aarde strekt zich uit over vele miljoenen jaren. Om dat aanschouwelijk te maken, stel ik me een tijdlijn voor waarop ééntiende millimeter staat voor 10.000 jaar. Dat zou je kunnen beschouwen als één stap. De mensen van 10.000 jaar geleden waren genetisch vrijwel identiek aan ons, als je een baby van toen hierheen zou kunnen halen en hier opvoeden, zou niemand het verschil merken. Het oplossend vermogen van onze ogen is ééntiende millimeter. Kleinere dingen kunnen we niet zien, als twee punten dichter dan ééntiende millimeter bij elkaar staan, zien wij ze als één punt. Daarom vond ik het mooi om ééntiende millimeter gelijk te stellen aan 10.000 jaar, het kleinste verschil dat we kunnen zien correspondeert dan met de kleinste stap in de evolutie. Het maakt de evolutie aanschouwelijk.

Aanschouwelijke tijdlijn met 0,1 mm = 10.000 jaar