Sollicitatiegesprek van deze tijd

“Iedereen die op Wilders stemt, ontsla ik,” was zijn favoriete uitspraak. Hij was een directeur die hield van discussie en van tegenspraak. In dat sollicitatiegesprek kwam ook het onderwerp Wilders ter sprake. Daar heb ik me eigenlijk heel aardig doorheen geslagen door stelling te nemen zonder het achterste van mijn tong te laten zien.

 

We spraken over de toekomstige ontwikkelingen in het vakgebied en in dat sollicitatiegesprek kwam het ook op de politiek. Ik betoogde dat de politieke partijen niet meer de bevolking vertegenwoordigen en dat ook niet kunnen, doordat de maatschappij steeds meer versnipperd raakt. De grote groepen van vroeger (arbeiders, ondernemers) zijn niet zo eenvormig meer. Het was op zich wel een interessant gesprek. Uiteraard heb ik deze politieke discussie verzwegen dat ik al jaren op Wilders stem.

Zoals zoveel mensen vond hij Wilders’ uitspraken populistisch, zeg maar simpel en dom. Behalve over de kwestie euthanasie. Wilders had gezegd dat ze daarover eerst de nadere discussie moesten afwachten, voordat ze een standpunt in konden nemen en dat vond de directeur opmerkelijk genuanceerd. Dat had hij niet van Wilders verwacht, zei hij. Ik zag mijn kans schoon om iets negatiefs over Wilders te zeggen zonder mijzelf te verloochenen. “Ach,” zei ik, “hij wil gewoon afwachten omdat hij niet weet hoe zijn achterban hierover denkt. Helemaal niet genuanceerd.” Eigenlijk wist ik niet wat Wilders’ standpunt over euthanasie was en ik wist dus ook niet waarom hij dit gezegd heeft. Misschien wilde hij inderdaad eerst duidelijkheid over wat er onder de PVV-achterban leefde op dit punt. Misschien ook niet.

Wat ik opmerkelijk vind, is dat iemand zulke ideeën over Wilders heeft. Heeft hij niet door dat het provoceren slechts een middel is? Het is het enige middel om met anti-immigratiestandpunten gehoord te worden. Het is juist dom om Wilders af te rekenen op simpele uitspraken, omdat het niet om het provoceren gaat, maar om het aan de man brengen van de politieke ideeën daarachter. En dan vindt de directeur het genuanceerd, als Wilders één keer niet die tactiek gebruikt, alsof hij dan pas ontdekt dat Wilders ook kan nadenken. Toen ik er eenmaal werkte, heb ik hem zijn favoriete uitspraak nog wel eens horen herhalen. Ik denk trouwens dat hij het voornemen uit zijn uitspraak niet tot uitvoer zou brengen. Hij vond het alleen leuk om dat te zeggen. Maar waarom? Wilde hij een discussie uitlokken? Of was dit slechts zijn manier om zijn afkeer van Wilders’ politiek te uiten? Ik denk het laatste. In ieder geval leidde het nooit tot discussie.

Hoe bestaat het dat een hoogopgeleid iemand, die intelligent genoeg is om een bedrijf te runnen, zich zo laat misleiden door de media? Het was bovendien iemand die qua nieuws altijd heel goed geïnformeerd was. Op een dag was hij heel enthousiast over een column van Bas Heijne. Hij had deze uit de NRC geknipt en op zijn kantoor opgehangen, het ging over de toon van het debat. (Er is alleen nog maar toon, geen debat) Bas Heijne kende ik toen nog niet, maar uit het gesprek hierover begreep ik dat Heijne fout is. Gewoon weer iemand die niet begrijpt wat er aan de hand is, ondanks zijn intelligentie. Ik ergerde me juist vaak aan het gelul over de toon en nu zou het probleem de toon zijn. Een jaar later heb ik zijn verzamelde columns gelezen, “Een waanzinnig gaaf land”. Hij was inderdaad fout. Ik hoef er niet eens bij te vertellen dat de directeur ook tegen Trump was: “Dit wordt een ramp.” De directeur en projectmanager Alexander waren het roerend eens, de laatste had het er bijna dagelijks over. “Ha, ha!” Zo dom was Trump.

Dit is het probleem in een notendop. De vooringenomen media schetsen een vervormd beeld en alle nieuwsconsumenten, zelfs de heel intelligente, zien dat aan voor de werkelijkheid en praten het na. Hoe bestaat het?