Terugblik op nepnieuws

Het einde van dit jaar lijkt me een mooi moment om eens terug te blikken op het nepnieuws, dat ik de afgelopen jaren verzameld heb. Het is een tamelijk willekeurige verzameling, hier en daar wat dingetjes die ik toen de moeite waard vond om te bewaren. Helaas kun je tegenwoordig de media niet meer vertrouwen. Journalisten propageren hun eigen politieke standpunten in plaats van het nieuws te brengen.

 

De vraag rijst of dat altijd zo geweest is? Het volgende voorbeeld kan misschien dienen als bespiegeling op deze vraag. In de jaren ’80 was “iedereen” tegen Thatcher, ik herinner me dat de NOS-correspondent in Londen zei: “Zelden is een Britse premier zo impopulair geweest.” Ik meende op grond van wat ik in het journaal hoorde en in de krant las, dat Thatcher beleid voerde dat tegen de meerderheid van het volk in ging en dat ze de daarop volgende verkiezingen won doordat de mensen kort van geheugen waren. Ergo dat de democratie niet goed werkte. Een echo van deze berichtgeving lezen we nu nog in de Wikipedia in het lemma over Thatcher: “Aan de vooravond van de [Falkland]oorlog was Thatcher de minst populaire Britse premier sinds de Tweede Wereldoorlog. Erna was zij immens geliefd. Thatcher maakte opportunistisch gebruik van haar populariteit door de parlementaire verkiezingen te vervroegen, die zij in 1983 met gemak won.”

Pas een paar jaar geleden hoorde ik een andere versie van de werkelijkheid, namelijk dat een meerderheid achter het orde op zaken stellen van Thatcher stond, een meerderheid die zich ergerde aan de macht van de vakbonden. Als deze laatste versie waar is, dan hebben de media mij destijds verkeerd geïnformeerd. Het is waarschijnlijk al heel lang zo, denk ik nu, dat de media niet objectief zijn. In die jaren heb ik ook wel eens gehoord dat het journaal zo links als de pest was, maar ik kon me daar niets bij voorstellen. Met de huidige tweedeling in de samenleving, de kloof tussen de politiek-correcten en de vermeende populisten, is die linksigheid wat duidelijker zichtbaar. Zo worden bij misdaden de etniciteit of huidskleur van daders nooit vermeld, behalve als ze blank zijn. Ook zijn er tegenwoordig meer zaken die de journalisten willen verbergen (om de “populisten” niet in de kaart te spelen), waardoor de voorbeelden voor gekleurde berichtgeving wat talrijker zijn dan vroeger.

Journalisten schenden het eerste principe van de journalistiek, dat dicteert dat je een bericht zo objectief mogelijk moet brengen. Neem nou de berichtgeving over Donald Trump. De Nederlandse media nemen gewoon de berichten van de Amerikaanse media over en de Amerikaanse media zijn tegen Trump. Al vanaf het begin – en iedereen weet het – zijn de media tegen Trump. De meest voor de hand liggende vraag, die niemand schijnt te stellen, is: hoe bestaat het dat de media tegen een kandidaat zijn? Dat betekent toch dat ze openlijk het eerste journalistieke principe overboord gooien? Dat betekent toch dat ze maling hebben aan hun beroepseer? Dat betekent toch dat je journalisten niet meer serieus kunt nemen?
Ook is de keuze van de onderwerpen niet objectief; die wordt niet bepaald door journalistieke criteria maar door politieke voorkeuren. Voorbeelden met betrekking tot het NOS-journaal vind je op http://thekarskenstimes.com/item/666-zwartboek-nosjournaal. Karskens beperkt zich tot het NOS-journaal, maar de commerciële nieuwsuitzendingen zijn net zo erg.

Volgens mij nieuw is de trend om berichten te publiceren die feitelijk onjuist zijn. Dat deden ze vroeger toch niet? Voorbeelden hiervan vind je ook in de berichtgeving over Trump. Hij zou een gehandicapte belachelijk gemaakt hebben, zie het overzicht hieronder. Het campagneteam van Trump zou contact gehad hebben met Russische inlichtingendiensten, zie overzicht. Journalisten lappen niet alleen het eerste, maar ook het tweede journalistieke principe aan hun laars: genoemde feiten moeten juist zijn. Ik schreef al dat je journalisten niet meer serieus kunt nemen, maar het is nog erger, je kunt journalisten niet meer geloven. Afgelopen weken moesten we horen dat volgens een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau het steeds beter gaat met Nederland, mensen zijn gelukkiger dan 25 jaar geleden, enz. Hoe kan dat nou? Er zullen ongetwijfeld dingen beter gaan dan 25 jaar geleden, maar over het geheel? Mijn kinderen hebben een torenhoge studieschuld vergeleken met mij vroeger; ik heb minder geld dan mijn ouders hadden; de hoeveelheid criminaliteit is in 25 jaar geëxplodeerd om maar een paar punten te noemen die zo in me opkomen. Voor zover ik weet heeft nog niemand (en zeker geen enkele journalist) het rapport onder de loep genomen, maar het kan niet anders dan dat er selectief gewinkeld is in de resultaten.

(Het derde journalistieke principe is het principe van hoor en wederhoor, maar daar heb je bij veel onderwerpen tegenwoordig ook niets meer aan. Men laat iemand een extreem standpunt ventileren (bijvoorbeeld over de klimaatverandering), laat dan ook iemand aan het woord die het tegenovergestelde beweert en dan heeft men voldaan aan het derde principe. Als kijker of lezer weet je dan nog niks, want het ontbreekt je aan de kennis om de argumenten te beoordelen. Hoeveel procent van de deskundigen is het eens met spreker A of B? Zijn zij eenlingen en is er min of meer consensus over de stelling? Of zijn er verschillen van inzicht tussen twee grotere partijen?)

Afijn, hier volgt mijn verzameling, op z’n webs, dus van nieuw (bovenaan) naar oud (onderaan). Commentaren die niet van mij zijn, heb ik tussen aanhalingstekens geplaatst.

http://www.dagelijksestandaard.nl/2017/09/volkskrant-ziet-complot-in-publicatie-boek-ybeltje-berckmoes-netwerk-baudet-is-erbij-betrokken/
28 september 2017
“Volkskrant ziet complot in publicatie boek Ybeltje Berckmoes: ‘Netwerk Baudet is erbij betrokken!’
Nou ja, dan blijkt dus dat die ‘hulp’ bestond uit… eindredactioneel werk. Wat volkomen normaal is, bij een auteur dat zijn of haar boek gecheckt wordt door een ander die bijstuurt, bijschaaft, en feedback geeft. Oh, en dat ‘netwerk’? Dat is dus gewoon Joost Niemoller.”

https://www.volkskrant.nl/binnenland/plunderingen-na-rampen-vallen-vaak-mee-mensen-proberen-zichzelf-te-redden~a4515662/
8 september 2017
Het artikel begon zo goed, maar toen sloop de onzin er in.
“Verhalen over plunderingen belemmeren reddingswerk volgens u. Hoe zit dat? ‘Als gevolg van de berichtgeving gaan hulpverleners met geweren, helmen en lichaamsbescherming de gebieden in.’ ”
Hè, wat ?! Ja, het staat er echt. De hulpverleners handelen verkeerd als gevolg van de berichtgeving.
Nog één: “normaal gedrag rond rampen vaak wordt geïnterpreteerd als crimineel gedrag.”
Dus je weet het nu, ga niet af op je eigen waarneming, maar vertrouw op het oordeel van deskundigen.
De deskundigen zien kans om dag na dag een stuk van hun geloofwaardigheid te verliezen met dit soort uitspraken. Maar ja, berichtgeving.

http://politiek.tpo.nl/2017/09/13/what-happened-hillary-clinton-boek-blik-hebt/
13 september 2017
“Wij controleren namelijk de media niet zoals rechts dat doet, het is moeilijker voor ons om onze boodschap naar buiten te brengen.”
Hoe bestaat het dat iemand zó ziek is, dat ze dat zegt!?!

https://www.ad.nl/buitenland/trump-waarschuwt-voor-toekomst-van-westerse-beschaving~ab974820/
6 juli 2017
Wil je nog een voorbeeld dat de media partijdig zijn?
Deze opmerking van Trump, misschien wel de belangrijkste, werd in het NOS-journaal niet genoemd. (Dat zou het “populisme” aan kunnen wakkeren.) Wel de vermelding dat hij iets NIET zei! Hij viel de Russen aan, maar hij zei niets over de (vermeende, is het al bewezen?) Russische hack tijdens de verkiezingen. (Zo, toch weer even Trump verdacht gemaakt.)

https://www.rtlz.nl/node/2467996
16 juni 2017
“Gelekte ‘geheime informatie’ bracht de New York Times tot het verhaal, dat het campagneteam van Trump meermalen contact heeft gehad met Russische inlichtingendiensten.
Comey verklaarde dat dit verhaal van a tot z verzonnen is. En hij vervolgde: ‘Wij bellen de journalisten niet om te zeggen dat ze het verkeerd hebben. We moeten het erbij laten.'”
Maar dat wordt in het journaal niet verteld!
“Comey memoreerde ‘kletsverhalen’ die hij in de media las naar aanleiding van zijn persconferentie over de e-mails van Hillary Clinton. De stukken die – op basis van anonieme bronnen – hierover in de serieuze media verschenen noemde hij ‘nonsens’. Een jaar lang leefden de kletsverhalen ongecorrigeerd hun eigen leven.”
Enzovoort, enzovoort. Het is verbijsterend!

https://www.pvv.nl/46-fj-related/sietse-fritsma/9545-pvv-eist-uitleg-en-actie-rond-blunderzaak-somalier.html
8 juni 2017
Over de Hoornse zedenzaak zou ik vragen:
Vindt u niet dat het onder de pet houden van deze zaak een onoirbare poging tot beïnvloeding van de verkiezingsuitslag inhoudt? Zo nee, waarom niet?

http://politiek.tpo.nl/column/meryl-streep-heeft-het-mis-donald-trump-dreef-niet-de-spot-met-handicap-journalist/
9 januari 2017
De mainstream-media gaan nog verder in hun misleiding dan ik dacht.

https://www.pvv.nl/index.php/in-de-media/opinie/6093-integratie-bijstand-criminaliteit-en-eergevoel-opiniestuk-op-wwwdagelijksestandaardnl.html
17 april 2012
23 februari 2016
Het sluiten van de grenzen zou 100 miljard kosten, volgens het nieuws. Duh! Dat is tot 2025. De berekeningen zeggen 5 tot 18 miljard per jaar voor de hele EU. Omgerekend naar Nederland is dat 200 tot 600 miljoen per jaar.
De massa-immigratie kost Nederland 7,2 miljard euro per jaar (Nyfer, 2010). Dus wat kies je?

https://www.parool.nl/parool/nl/224/BINNENLAND/article/detail/4171983/2015/10/27/Nederlander-ziet-vluchteling-liever-gaan-dan-komen.dhtml
27 oktober 2015
“Bijna twee derde vindt dat ons land vol is: meer migranten kunnen er niet bij. […] Zo’n 92 procent vindt dat migranten na een paar maanden of jaren weer weg moeten”
En wat zegt de deskundige?
“We plukken hier de wrange vruchten van twintig jaar islamkritiek” (Leo Lucassen)
WALGELIJK !!! Meteen de critici de schuld geven. Het ligt niet aan de islam, niet aan de moslims, maar aan de mensen die kritiek hebben op de islam. En dat is dan hoogleraar en directeur onderzoek van een internationaal instituut. Het is een blamage voor de wetenschap.

https://nos.nl/artikel/2073475-politie-treedt-op-tegen-agenten-die-vluchtelingen-discrimineren.html
6 december 2015
Het artikel vermeldt niet waar de gedachte vandaan komt dat agenten zouden discrimineren. Er wordt een suggestieve vraag gesteld (om een bepaald gevoel of beeld te creëren) en op die suggestie wordt antwoord gegeven alsof het een reëel gegeven betreft. Dan wordt in de kop van het artikel ‘zal optreden’ vervangen door ‘treedt op’, waardoor de suggestie versterkt wordt tot misleiding van de lezer. Ook wordt gesuggereerd dat een privé-mening leidt tot discriminatie.

https://www.volkskrant.nl/buitenland/bild-nagelt-vluchtelinghatende-facebookers-aan-schandpaal~a4167147/
20 oktober 2015
‘En wie haat zaait, zal geweld oogsten’, schrijft Bild.
Dus mochten de tegenstanders van het toelaten van vluchtelingen gelijk krijgen dat dit niet goed kan gaan, dan hebben de mainstream media bij voorbaat de schuld al neergelegd bij de mensen die gelijk krijgen.

http://www.flipvandyke.nl/2015/09/asielzoekers-en-asielinstroom-het-idiote-tellen/
17 september 2015
“Het is goed om te realiseren de statistieken van de IND dus NIET over mensen gaat, maar over procedures, aanvragen. Flip van Dyke vertaalt dat als aantal formuliertjes.”

http://www.nhnieuws.nl/nieuws/171363/Chaos-bij-vluchtelingendebat-Purmerend-Burgemeester-stuurt-woedende-inwoners-weg
24 september 2015
Klara, 24-09-2015 | 22:14 uur, reageert:
“Het vervelende is dat er voor deze Gemeenteraadsvergadering ook hele andere zaken op de agenda stonden, die voor belanghebbenden ook erg belangrijk zijn.De sfeer was niet slecht, het was ook geen chaos. Er waren ca. 4 mensen die zich vervelend gedroegen, verder eigenlijk niemand.Mensen zijn boos omdat ze wat door de strot geduwd krijgen, maar dat is niet alleen zo met vluchtelingen, ook met andere zaken die vanavond op de agenda stonden.De Gemeente heeft dit gewoon waardeloos geregeld. Aan een al overvolle agenda ook nog het onderwerp vluchtelingen als nr. 1 toegevoegd en niet voorzien dat het zo druk zou worden.Dat is ronduit dom en naïef, men had dit kunnen verwachten en beter kunnen organiseren. De burgemeester was angstig (naar mijn mening onnodig) en vond het nodig om de politie in te schakelen.”
Inwoner, 24-09-2015 | 21:10 uur, reageert
“Woedend??? Chaos?? Sfeer was erg rustig en gemoedelijk waar ik zat. Mensen raakten pas geïrriteerd toen ze na lang wachten te horen kregen dat het niet door ging. En zelfs toen zijn de mensen gewoon rustig weg gegaan. Dit had beter geregeld kunnen en moeten worden.”

Tot zover mijn verzameling. De berichtgeving van de mainstream media over nepnieuws als verschijnsel is op zich ook weer nepnieuws. Het probleem is niet dat er af en toe een onjuist bericht op sociale media verschijnt, het probleem dat we de gevestigde media niet meer kunnen vertrouwen, is veel ernstiger. Misschien slaan de media zo wild om zich heen omdat ze zich bedreigd voelen, maar dat is dan wel een bedreiging waar ze vooral zelf schuld aan hebben. De voorbeelden van nepnieuws die ik ken, komen niet uit de sociale media, maar uit de mainstream. Toch zag ik laatst een overzichtje van nepnieuws uit de sociale media. Het overzichtje was gemaakt door wetenschapsredacteur Maarten Keulemans van de Volkskrant, zie https://twitter.com/volkskrant/status/926747632097165312. Het eerste nepnieuws komt van de Volkskrant zelf en dat betreft het eerste woord van de tweet: “haatpropaganda”. Als mensen hun woede uiten, of hun bezwaren tegen islam of immigratie in het algemeen uiten, dan heet dat “haatpropaganda”. Tussen de lawine aan echte negatieve berichten en filmpjes over moslims, vindt men een paar nepfilmpjes; die pikt de Volkskrant eruit om hun politieke punt te maken. Knap gedaan jongens! (Zie het eerste journalistieke principe.) Het eerste dat in het filmpje getoond wordt, is een gefotoshopte foto. Een demonstrante met een bord waarop de tekst staat “My pussy is open for refugees”. Na de talloze berichten over verkrachtingen door vluchtelingen of andere moslims, vooral in Zweden, maken bloggers op ludieke wijze duidelijk wat de gevolgen zijn van deze immigratiegolf. Onder de groep mensen die tegen immigratie ageren, zul je niemand aantreffen die deze foto voor waar aan zou nemen, maar onder Volkskrant-redacteuren kennelijk wel. Doodernstig, zonder een zweem van ironie verklaart Keulemans dat deze foto nep is. Zijn jullie echt zó dom, denk ik dan. Ik wist dat jullie het niet begrepen, zie Zij die het niet begrijpen. Maar zijn jullie dan nog dommer dan ik dacht? Ik moest denken aan de nepvluchteling die bij PowNed een aantal afleveringen in grappige filmpjes vertelde hoe hij aan het integreren was. Die filmpjes waren volkomen belachelijk, toch wisten de media na een paar maanden als een primeur te vertellen dat de PowNed-vluchteling een acteur was. De kloof tussen de mensen die zelf denken en de mensen die traditioneel denken dat ze zelf denken, lijkt onoverbrugbaar.

Een voorbeeld van deze kloof ervoer ik toen Charles Groenhuizen in WNL op Zondag doodserieus zei: “[…] moet je tegenwoordig politiek correct zeggen.” Ik beschouw de term “politiek correct” altijd als een scheldwoord, iets dat je niet wilt. Net als het woord “preuts” bijvoorbeeld; niemand zal van zichzelf zeggen dat hij/zij preuts is, dat zeg je alleen van anderen. Zo was het ook toen politieke correctheid aan de kaak gesteld werd. Inmiddels zijn er kennelijk mensen die het goed van zichzelf vinden dat ze politiek correct zijn. De kloof wordt dieper en breder.

Mensen zitten in een informatiebubble gevangen. In “De Verenigde Staten van Eva Jinek” van donderdag 16 november 2017 zat een actievoerster, die zichzelf verweet dat ze niets had gedaan om Trump te stoppen. Ze had uit haar bubble moeten stappen, zo zei ze, om anderen te overtuigen. Dus niet uit je bubble stappen om zelf wijzer te worden, om van informatie van buiten je bubble kennis te nemen, maar uit je bubble stappen om de wereld te laten weten dat jouw bubble gelijk heeft. (Kennelijk wordt bubble hier opgevat als het sociale circuit waarin je zit.) Het wordt hilarisch.

Nog één voorbeeld als uitsmijter. In hetzelfde programma zat een actievoerster van wie de vader op Trump had gestemd. Hierdoor was de relatie tussen haar en haar vader verslechterd. Ze verweet haar vader dat hij de consequenties van zijn stemgedrag voor de familie niet voorzien had. Het wordt steeds hilarischer.