Ontslagen (9)

En zo was ik twaalf dagen fulltime, want zo gespannen was ik, bezig met de voorbereiding van het gesprek. Of liever gezegd met de verwerking van wat me overkomen was. Het gesprek zou een gelegenheid zijn om vragen te stellen, het kon niets meer veranderen. Ik had een enorme klap gekregen, volgens mijn vrouw was ik overspannen.

 

Het schrijven hielp mij bij het op een rijtje zetten en het verwerken van de gebeurtenissen. Ik had het gevoel dat ik alles een keer overdacht moest hebben om het los te kunnen laten. Na een paar dagen leek het alsof ik er voor een groot deel al weer bovenop was, maar dat was misschien maar schijn. Wel voelde ik me beter. Het viel me in om alles ook maar te publiceren en ik begon namen en gefingeerde vaktermen te verzinnen. Het was leuk om de naam van de klant te veranderen in Het Ministerie van Gekke Loopjes. Misschien zegt het ook wel iets over wat ik van die klant vond.

Een onderwerp waarover ik anders ben gaan denken is autisme. Het lijkt of ik het tegenovergestelde ben van autistisch. Hoewel ik niet zo gauw op het idee kom dat mensen iets anders bedoelen dan ze zeggen, voel ik mensen wel aan, autisten juist niet. Ik ben minder welwillend geworden, wat ik de afgelopen tijd, ook op TV, heb gezien van autisten vond ik koud en doods. In mijn werk heb ik behoefte aan sociale contacten, maar autisten tellen daarin niet mee. In mijn behoefte aan sociale contacten telt een mens voor één, maar een autist voor nul. De meeste IT-ers tellen trouwens ook voor nul, zo is mijn ervaring.

De laatste tijd is er veel media-aandacht om begrip te kweken voor autisten. Zo is er een autistisch meisje in Sesamstraat geïntroduceerd, Julia. (De meeste autisten zijn jongens trouwens.) De boodschap is dat ze erbij horen en dat je begrip moet hebben voor hun stoornis, Julia wil ook meespelen. Is dat eigenlijk wel zo? Kenmerk van autisme is niet alleen dat ze andere mensen niet aanvoelen, maar ook dat ze er geen behoefte aan hebben. Hun gevoelsleven is dus ook anders. Ik denk terug aan een boek dat ik las: ‘The Curious Incident of the Dog in the Night-Time’ van Mark Haddon. In dat boek vind je een uitgebreid beschreven belevingswereld van een autist, maar weinig of gevoel. Wil Julia uit Sesamstraat eigenlijk wel met andere kinderen spelen? Willen autisten eigenlijk wel begrip? Ze zeggen misschien dat ze begrip willen, maar ze bedoelen eigenlijk dat ze willen dat er rekening met hen gehouden wordt. Uiteraard, want daar hebben ze voordeel bij. In de BBC-serie “The A word” zegt de moeder van het autistische jongetje op een gegeven moment: “I saw the real John.” Achter het masker van autisme, zag ze even hoe hij echt was. Het idee is dat er een gevoelige geest achter zit, eigenlijk is de aanname dat we in de kern allemaal gelijk zijn. En zo kom je, zoals bij ieder onderwerp in de huidige tijdgeest, weer uit bij de onnozelheid van de politieke correctheid. We zijn allemaal even gevoelig, ook al zie je dat niet bij iedereen. Dat is natuurlijk niet zo! Mensen verschillen op veel meer manieren van elkaar dan de meesten zich realiseren. Waarom moet die Sesamstraat-pop trouwens een meisje zijn? Is dat het voorsorteren van verwrongen linkse geesten tegen toekomstige vooroordelen?

Mensen projecteren gauw hun eigen gevoelens en ideeën op anderen. Een voorbeeld met betrekking tot huisdieren zag ik in een televisie-item over een beurs voor reptielen. Reptielen kennen geen emoties, omdat ze daar simpelweg de hersenstructuren niet voor hebben. Emoties worden gereguleerd door een aantal structuren die samen het limbisch systeem genoemd worden. Zoogdieren hebben dat deel van het brein, reptielen niet. Een vrouw die thuis een leguaan hield, zei dat je “echt een band” met zo’n beest kreeg. “Als ik thuis kom, komt hij naar me toe.” Aan een deskundige werd gevraagd (over een dier van een andere soort, maar dat maakt niet uit): “Wat gebeurt er nou als je de kooi open maakt?” Antwoord: “Hij voelt je warmte en dus komt hij op je af.” Ik bedoel maar. Eigenlijk is het bij autisten net zo, als je begrip voor hen toont, zul je nooit begrip terug krijgen. Ze zijn net als reptielen, je moet geen begrip voor ze tonen, je moet ze leren te hanteren.

De genoemde Anita in mijn verhaal had ook autistische trekken, volgens haar eigen zeggen. Ze had het ook over hoog-sensitiviteit. Ik vind mezelf sensitief, ik heb dat sinds een paar jaar zelfs in mijn profiel in mijn CV staan. Doordat ik stemmingen aanvoel, laat ik me zo makkelijk intimideren. In mijn geval heeft die sensitiviteit dus ook met (gebrek aan) assertiviteit te maken. Dat bracht mij op de gedachte dat je sensitiviteit op twee manieren kunt opvatten. Ik vat het op als het opvangen van signalen die veel andere mensen missen. Is het bij autisten die zichzelf sensitief noemen, niet gewoon zo dat ze alleen maar prikkelbaar zijn? Dus dat ze niets meer opvangen dan anderen, maar er gewoon meer last van hebben.

Op de dag van het gesprek gebeurde er iets volkomen onverwachts, iets heel onwaarschijnlijks.