Antirookcampagnes gebaseerd op misleiding

Rokers overlijden 8 jaar eerder, 7 % krijgt longkanker

De meeste cijfers in antirookcampagnes zijn niet eerlijk maar op maat gemaakt voor stemmingmakerij.

Roken is slecht voor je gezondheid. Dat wordt ons zo ingepeperd door alle antirookcampagnes, dat je zou vergeten dat tabak oorspronkelijk een genotmiddel was. Zelfs de rokers zelf zien het roken primair als een lastig probleem, waar ze het liefst van af zouden willen. Ze laten zich in hun rookpauze wegstoppen in koude tochtige hokken of gewoon buiten, officiëel om de risico’s van meeroken uit te bannen, maar het lijkt er meer op alsof hun verslaving hen zo zwaar mogelijk gemaakt moet worden. Het verbaast mij toch wel dat rokers zich dit allemaal zo lijdelijk laten aanleunen.
Hun wijzere gezonde collega’s klagen ondertussen over de tijd die rokers dagelijks kwijt zijn aan rookpauzes, tijd die de rokers dus minder werken dan zij.

Hoe groot zijn de risico’s van roken nou eigenlijk? Dat is in al die campagnes helemaal niet duidelijk. Wat je naar mijn idee zou willen weten, is hoe groot is de kans dat je door het roken aandoeningen krijgt, welke aandoeningen, wat doet roken met je levensverwachting in jaren, maar vooral: welke invloed heeft roken op de kwaliteit van je leven?

In plaats van cijfers die deze kwestie inzichtelijk maken, krijg je vooral slogans zoals “Roken is dodelijk” en een hoop onzinnige cijfers. Is de slogan “Roken is dodelijk” informatief? Het lijkt me niet. Auto’s zijn ook dodelijk, alcohol ook. Emoties zijn ook dodelijk, want die leiden vaak tot onoplettendheid. Hoe dodelijk is het “dodelijk” van roken?
Zo lees ik dat het risico voor het krijgen van longkanker voor een persoon die gedurende 20 jaar twee pakjes sigaretten per dag rookt, 60 tot 70 maal zo hoog is als voor iemand die nooit een sigaret heeft aangeraakt. (Link: Schadelijke gevolgen roken risico van voortijdige sterfte) Dat lijkt heel dramatisch. Maar feitelijk ontbreekt het je als lezer van de nodige informatie om te kunnen beoordelen of dit inderdaad dramatisch is!
Er sterven jaarlijks in Nederland tussen de 600 en 700 mensen door het verkeer (570 verkeersdoden in 2013). Dat betekent dat je over je hele leven een kans hebt van ongeveer 0,3 % om in het verkeer om te komen. Drie op de duizend Nederlanders treft dit lot.
Wat betekent het nou dat een zware roker, twee pakjes per dag is meer dan de meeste rokers opmaken (!), een 60 tot 70 maal zo grote kans op longkanker heeft dan een niet-roker? Heeft een niet-roker 1 % kans en een zware roker 60 tot 70 % ? Dan zou het dramatisch zijn. Of heeft een niet-roker 0,01 % kans en een zware roker 0,6 tot 0,7 % ? Dan zou het roken heel wat minder gevaarlijk zijn, dan het deelnemen aan het verkeer!

Ook zo’n mooie quote is “Uit onderzoek blijkt dat van 18% van de rokers die overlijden, longkanker de belangrijkste doodsoorzaak is.” Hier wordt een uitspraak gedaan over de rokers die overlijden en dus niet over de rokers die niet overlijden. Je weet dus niet over hoeveel procent van de rokers deze uitspraak gaat. Een aantal rokers overlijden, misschien 50 %, misschien minder. En van die 50 % (of minder) is er dus 9 procentpunten (of minder!) die aan longkanker overlijdt. We weten dus als lezer niet wat dit percentage van 18 % inhoudt. Er wordt dus gemanipuleerd met cijfers om de gewenste boodschap zwaarder aan te zetten. Je wordt overspoeld met nietszeggende cijfers. Het zijn stuk voor stuk stemmingmakende uitspraken waarin gegoocheld wordt met cijfers. Het gegeven dat roken de kans vergroot op longkanker, hart- en vaatziekten, bronchitis enzovoort zegt helemaal niets, als je niet weet hoe groot die kansen zonder of met roken zijn.

Het koste me heel wat moeite om cijfers te vinden, die wat zinniger zijn. Op basis van de cijfers die op Schadelijke gevolgen roken risico van voortijdige sterfte genoemd worden, kom ik tot de conclusie dat van de mannelijke rokers van 35 t/m 69 jaar er 7 % longkanker krijgt. Van de niet-rokende mannen van 35 t/m 69 jaar is dit 2,8 ‰ (promille). Voor vrouwen zal dit wel niet onderzocht zijn, maar dat zal ongeveer hetzelfde beeld geven.
En dan moeten we nog zinnige cijfers over de hart- en vaatziekten verzamelen.

Samengevat: Rokers hebben 7 % kans op longkanker, niet-rokers 0,28 %.
Ter vergelijking: de kans op een dodelijk verkeersongeluk is 0,3 %.

De levensverwachting van rokende en niet-rokende mannen en vrouwen zijn als volgt.

	Mannen	Vrouwen
Niet-rokers	77,8 jaar	81,2 jaar
Rokers	69,3 jaar	73,8 jaar

Bron: Leeftijd jouw manier van leven bepaalt hoe oud je wordt

Een roker sterft dus 8 jaar eerder. Vervolgens is de vraag: is dat erg? Ook op die vraag geven de campagnes geen antwoord. “Roken kan leiden tot een langzame pijnlijke dood.” Betekent dat dan dat de dood voor rokers meestal pijnlijker is dan voor niet-rokers? En waarom dan? Zijn de aandoeningen die met roken geassocieerd worden pijnlijker dan bijvoorbeeld de kankersoorten waarbij roken geen rol speelt?

Campagnes zouden naar mijn idee eerlijker informatie moeten geven. Nu wordt er vooral geprobeerd om cijfers zodanig te manipuleren dat ze geschikt zijn voor stemmingmakerij.