Recruiters

Een recruiter kent de markt. Hij weet waar de kansen liggen, zowel voor de opdrachtgever als voor de kandidaat. Hij kent de opdrachtgever, zijn wensen, zijn uitdagingen en zijn cultuur. Deze kennis gebruikt hij om de opdrachtgever een hoop werk uit handen te nemen. Hij selecteert de kandidaten en biedt alleen die kandidaten aan die goed passen, zowel qua functie-eisen als qua bedrijfscultuur. Voor de kandidaat is de recruiter een partner die hetzelfde doel nastreeft als hijzelf: zo snel mogelijk een passende baan verkrijgen, waarbij snelheid natuurlijk ondergeschikt is aan kwaliteit. De recruiter kent de kandidaat, weet wat hij wil en wat niet en hij combineert dit met zijn kennis over de opdrachtgever, waaronder kennis die niet altijd in de vacatureteksten staat. De recruiter benadert ook zelf kandidaten die hij geschikt acht en attendeert hen op interessante vacatures. Door zijn ervaring weet hij tips te geven over interessante mogelijkheden en over hoe de kandidaat zijn talent en ervaring het beste kan presenteren.

Zo zou het moeten zijn …

… maar is het ook zo?

Eind jaren ’90 werkte ik voor een detacheringsbureau, Randstad Automatiseringsdiensten. (Een bedrijf dat onder de Randstad-holding viel, maar los stond van het uitzendbureau.) De accountmanager overlegde met je of het een geschikte opdracht was en bood je aan bij de klant. Je ging als enige kandidaat op gesprek bij de klant. De boodschap was: wij als bureau kunnen u een prima dienst leveren en dit is de meest geschikte kandidaat die we daarvoor hebben. Vergelijk dat eens met hoe het bij de recruiters van tegenwoordig gaat.

Ik wordt regelmatig benaderd door recruiters voor functies die niet bij mijn CV passen. Veel toenaderingen zijn automatische e-mails die kennelijk aan alle kandidaten in een bepaalde branche worden gestuurd. De sleepnetmethode, als je alles binnenharkt dan zitten de mensen die je moet hebben daar ook tussen. Maar ook de meer persoonlijke benaderingen verraden vaak een zeer oppervlakkige kijk van de recruiter, waarin bijvoorbeeld het aantal jaren ervaring van mij klaarblijkelijk niet is meegewogen. Het lijkt er op of men software gebruikt die overeenkomstige woorden kan detecteren. In mijn CV staat dat ik jaren geleden voor het laatst in Visual Basic geprogrammeerd heb en dan krijg ik aanbiedingen voor Visual Basic. Zo’n recruiter kun je natuurlijk niet serieus nemen.

Vóór 2012 was mijn ervaring dat als je benaderd werd, je een grote kans had om de baan te krijgen. Je werd benaderd omdat men iets in je zag. Tegenwoordig wordt je benaderd als je CV daar maar enigszins, hoe zwak ook, aanleiding toe geeft. Het is mij gebleken, dat ik geen grotere kans maak als ik benaderd ben, ik ben gewoon een van de velen. Ik maak net zoveel kans als wanneer ik zelf op een vacature reageer en ik heb het ook meegemaakt dat de recruiter die mij benaderde nog meer kandidaten op dezelfde vacature afstuurde. De eerste keer dat je benaderd wordt, ben je daar blij mee, maar na verloop van tijd krijg je het idee dat je beter zelf vacatures kunt zoeken. Soms laat ik me overhalen om te solliciteren op een vacature waarop ik zelf eigenlijk niet gereageerd zou hebben. Wel dat ik aan de eisen voldeed, maar een onderbuikgevoel over de functie, de bedrijfscultuur, wat dan vervolgens in het gesprek ook blijkt te kloppen. Tijdverspilling dus. Het heeft geen meerwaarde meer als je benaderd wordt, eerder het tegenovergestelde. In mijn CV op Monsterboard en op LinkedIn heb ik de woorden Dynamics AX verwijderd. Weliswaar heb ik daar enige kennis van en kan dat best nuttig zijn, maar die woorden zorgen ervoor dat ik overspoeld wordt met e-mails van zogenaamde Dynamics-recruiters, die alleen maar vacatures hebben voor mensen met veel ervaring hierin.

Je moet dus zelf vacatures zoeken en niet afgaan op wat recruiters interessant denken te vinden. Maar het feit dat je er niets aan hebt om door recruiters benaderd te worden, wil natuurlijk niet zeggen dat je niets aan recruiters hebt. Dat is de volgende vraag: wat heb je aan recruiters?

Als je door vacatures heen bladert, dan merk je dat je bijna nooit meer rechtstreeks bij een bedrijf kunt solliciteren, het gaat meestal via een externe recruiter. Kennelijk vinden bedrijven dat handig. Mijn ervaring is dat de recruiter geen hulp is bij het vinden van een baan, maar een extra hindernis. Ten eerste wil de recruiter jou spreken voor je bij de opdrachtgever op gesprek gaat. Dat is vanuit het gezichtspunt van de recruiter logisch, maar voor mij tijdverspilling. Gelukkig is het vaak te organiseren zonder dat het mij extra reizen kost, bijvoorbeeld een gesprek waarbij de recruiter naar mijn woonplaats komt of een recruiter-gesprek kort voor het sollicitatiegesprek in de stad van de opdrachtgever. In dat laatste geval is de beslissing om mij op gesprek te sturen al genomen, dus is het gesprek met de recruiter vrij zinloos, maar dat is niet mijn probleem. Toch heb ik het ook meegemaakt dat het voor mij na het gesprek met de recruiter al stopte. In zo’n geval is een gesprek met de recruiter een extra hindernis, want je moet er wel doorkomen en de recruiter heeft andere criteria dan de opdrachtgever. Een keer was ik het niet eens met zijn oordeel en besloot ik alsnog rechtstreeks bij het bedrijf te solliciteren. Bij dat bedrijf kon dat en ik realiseerde me dat ik een fout gemaakt had door dat niet vooraf te controleren en daardoor de overbodige omweg via de recruiter te maken. Het bedrijf bij welke de recruiter mij niet wilde aanbieden, nodigde mij uit voor een gesprek. Uiteindelijk ben ik toch afgewezen, maar op totaal andere gronden dan bij de recruiter en pas na de derde gespreksronde. Ook heb ik het meegemaakt dat ik via de ene recruiter niet een gesprek bij een bedrijf kon krijgen en vervolgens via een andere recruiter wel. Kortom ik heb niets aan recruiters. Ze bieden vacatures aan waarop je nooit aangenomen zou worden, of ze houden je tegen op vacatures waarvoor je wel geschikt bent.

Het ergste vind ik recruiters voor wie je allerlei dingen moet doen. Dan moet je bijvoorbeeld een sollicitatieformulier invullen met allerlei gegevens die ook in je CV staan. Kennelijk moet dat dan in hun databaseje en zijn ze te lui om dat zelf te doen. Of ze vragen je om je hele CV in hun kennismatrix om te vormen. Dat is nog een paar graden erger dan een sollicitatieformulier, vooral als ze daarna geen vacatures meer voor je hebben. Psychologische tests heb ik ook gedaan. Best leuk soms, maar na een paar keer gaat dat vervelen. Is dat nou zinvol voor een IT-functie? Ik betwijfel het sterk. Ze verkopen het alsof ze daarmee een passender werkkring voor je kunnen vinden. Passender dan zonder die test, maar het komt er vrijwel altijd op neer dat je na het invullen van die test gewoon solliciteert op de vacature die je al op het oog had en – erger nog – dat er daarna nooit meer vacatures van hen komen. Ze doen het voorkomen of zij door het gebruik van een psychologische test heel professioneel zijn, professioneler dan de anderen, maar vervolgens doen ze niets met de uitslag. Recruiters beloven bijna allemaal dat ze een passende baan voor je kunnen vinden, maar in de praktijk houden ze daar na twee mislukte vacatures al mee op.

Bedrijven denken dat ze wat hebben aan recruiters. Een keer vond ik dat het bedrijf de vacature niet alleen bij een recruiter geplaatst had, maar ook op de eigen website. Ik solliciteerde rechtstreeks en kreeg vervolgens twee maanden geen reactie. Die reactie heb ik wel gekregen nadat ik een paar pogingen had gedaan tot telefonisch contact. Mijn sollicitatie was onopgemerkt gebleven, omdat men alles via de recruiter deed. Lekker professioneel.

Toch denk ik dat het voor bedrijven beter is om de selectie helemaal zelf te doen. Ten eerste hebben recruiters te weinig verstand van zaken en ten tweede sturen recruiters meerdere kandidaten zodat de bedrijven toch nog zelf moeten selecteren. Dan hadden ze toch net zo goed uit honderd sollicitaties zelf de gesprekken kunnen uitzoeken? Zoveel werk is dat toch niet?

Als sollicitant heb je dus niets aan recruiters en volgens mij als bedrijf ook niet. Ze spammen alles en iedereen om maar klanten binnen te krijgen onder het mom van ‘niet geschoten is altijd mis’. Tot slot zijn ze buitengewoon slordig met hun terugmeldingen. In meer dan de helft van mijn sollicitaties via recruiters heb ik geen terugkoppeling ontvangen (na de directe geautomatiseerde e-mail). In het begin probeerde ik actief te zijn en er achteraan te bellen, maar ik ontdekte dat dat zinloos was. Als ze je willen hebben, dan had je het al gehoord en als ze je niet willen hebben, verandert dat niet als je er achteraan gaat bellen.

In 2012 werd ik werkloos. (Omdat mijn tijdelijke contract was afgelopen.) Ik was toen 50. Ik heb nu 140 sollicitaties gehad, 38 direct aan de werkgever gericht, 102 via recruiters. Werkgevers reageren ook niet altijd, slechts in 87 % van de gevallen heb ik een melding gehad, maar recruiters maken het helemaal bont. Jaar na jaar reageren ze slechter. In 2012 heb ik nog op 74 % van de sollicitaties via recruiters een terugkoppeling gehad, van de sollicitaties via recruiters in 2014 heb ik op slechts 30 % iets gehoord. Meestal hoor je dus helemaal niets.

Wordt er eigenlijk nog genetwerkt? In de jaren ’90 kwam het netwerken op, het werd destijds sterk gepromoot. Een jaar of tien geleden kwam LinkedIn, dat was netwerken pur sang. LinkedIn is leuk om contact te houden met oud-collega’s, maar ik betwijfel of je er wat aan hebt voor wat betreft netwerken. De idee van netwerken is niet dat je zelf hengelt naar een baan, maar dat je ervoor zorgt bekend te zijn. Als anderen dan iemand nodig hebben, dan denken ze hopelijk aan je. Het gaat er dus om om in de picture te blijven. Met LinkedIn gaat dat natuurlijk optimaal. Maar de ervaring leert, dat je alleen benaderd wordt door recruiters en nooit door mensen waar je wat aan hebt. Weliswaar zou je soms ook wat aan recruiters kunnen hebben, maar die had je ook wel gevonden zonder LinkedIn. Je kunt dus zeggen dat recruiters LinkedIn misbruiken voor hun eigen doeleinden. En je kunt misschien beter niet op LinkedIn zetten dat je ‘een nieuwe uitdaging’ zoekt, want daar heb je meer last dan gemak van. Recruiters hebben LinkedIn verkracht.

Wat moeten we met die recruiters? Je kunt er vaak gewoon niet om heen. Bij voorkeur solliciteer ik bij bedrijven die niet via externe recruiters werken en ik hoop dat dat er steeds meer worden. Ik hoop dat bedrijven gaan inzien dat ook zij weinig hebben aan de tussenkomst van recruiters. Ondertussen solliciteer ik op de banen waarvoor ik geschikt ben en die me leuk lijken, als dat niet anders dan via een recruiter kan, dan doe ik dat.